Upadłość konsumencka – kompleksowy przewodnik po procedurze oddłużeniowej 

Upadłość konsumencka to specjalna procedura prawna, która umożliwia osobom prywatnym uwolnienie się od przytłaczających długów, gdy ich sytuacja finansowa uniemożliwia samodzielną spłatę zobowiązań. Jest to rozwiązanie dedykowane osobom znajdującym się w stanie trwałej niewypłacalności, czyli takim, które od co najmniej trzech miesięcy nie są w stanie regulować swoich należności. Głównym celem upadłości konsumenckiej jest uzyskanie całkowitego oddłużenia, co oznacza, że po zakończeniu postępowania wierzyciele tracą prawo do dochodzenia swoich roszczeń – nawet tych, które nie zostały zgłoszone w trakcie sprawy.

Jak przebiega proces upadłości konsumenckiej?

Procedura upadłości konsumenckiej składa się z kilku kluczowych etapów. Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości do sądu rejonowego (właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika). Wniosek ten powinien zawierać szczegółowe informacje na temat sytuacji finansowej dłużnika, w tym wykaz majątku, listę wierzycieli oraz uzasadnienie niewypłacalności. Po przyjęciu wniosku sąd ogłasza upadłość i powołuje syndyka, którego zadaniem jest zarządzanie masą upadłościową.

Następnie syndyk dokonuje likwidacji majątku upadłego – sprzedaje nieruchomości, pojazdy i inne wartościowe przedmioty, a uzyskane środki przeznacza na spłatę wierzycieli. Jeśli dochody z likwidacji nie pokryją całości zadłużenia, sąd może zatwierdzić plan spłaty wierzycieli (trwający od 1 do 3 lat, a w szczególnych przypadkach nawet do 7 lat) lub orzec o umorzeniu długów. Po zrealizowaniu planu spłaty (nawet jeśli nie pokryje on całości długów) dłużnik otrzymuje tzw. „czystą kartę” – zostaje trwale uwolniony od zobowiązań.

Kto może skorzystać z upadłości konsumenckiej?

Aby móc skorzystać z procedury upadłości, należy spełnić określone warunki:

• Status osoby fizycznej – upadłość konsumencka jest dostępna wyłącznie dla osób prywatnych. Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą najpierw zamknąć firmę i wykreślić ją z CEIDG.

• Niewypłacalność – dłużnik musi być w stanie trwałej niewypłacalności, co oznacza, że od co najmniej 3 miesięcy nie spłaca zobowiązań.

• Centrum życiowe w Polsce – postępowanie toczy się przed polskim sądem, dlatego dłużnik musi mieć stałe miejsce zamieszkania w Polsce lub posiadać tu majątek.

• Brak wcześniejszej upadłości w ciągu ostatnich 10 lat – osoba, która już w przeszłości przeszła procedurę upadłościową, nie może ponownie z niej skorzystać przed upływem dekady.

Warto podkreślić, że nawet osoby, które doprowadziły do swojej niewypłacalności z własnej winy (np. poprzez lekkomyślne zaciąganie pożyczek), mogą ubiegać się o upadłość konsumencką, choć może to wpłynąć na wydłużenie okresu spłaty.

Jakie korzyści daje upadłość konsumencka?

Główną zaletą upadłości konsumenckiej jest możliwość całkowitego oddłużenia, ale procedura ta przynosi również inne korzyści:

• Wstrzymanie egzekucji komorniczej – po ogłoszeniu upadłości komornik musi umorzyć postępowania egzekucyjne, a nowe nie mogą być wszczynane.

• Zatrzymanie narastania odsetek – z wyjątkiem kredytów hipotecznych, przestają być naliczane odsetki od zadłużenia.

• Zabezpieczenie podstawowych środków do życia – syndyk nie może zająć całego wynagrodzenia dłużnika; część środków pozostaje do jego dyspozycji na pokrycie niezbędnych potrzeb.

• Wykreślenie z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych – po zrealizowaniu planu spłaty upadły może odzyskać zdolność kredytową.

Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie długi podlegają umorzeniu. Najlepiej jednak skorzystać z pomocy adwokata od upadłości konsumenckiej.

Koszty upadłości konsumenckiej – ile trzeba zapłacić?

Upadłość konsumencka – koszty obejmują:

• Opłatę sądową – 30 zł za wniosek oraz 17 zł za pełnomocnictwo (jeśli dłużnik korzysta z pomocy prawnej).

• Wynagrodzenie syndyka – waha się od 1.856,56 zł do 14.852,50 zł + VAT (w zależności od skomplikowania sprawy).

• Honorarium prawnika – jeśli dłużnik decyduje się na upadłość konsumencką z prawnikiem, koszty wynoszą zwykle od 3.500 zł do kilkunastu tysięcy złotych.

W przypadku osób o skrajnie trudnej sytuacji materialnej koszty upadłości konsumenckiej (poza wynagrodzeniem prawnika) mogą zostać pokryte przez Skarb Państwa lub całkowicie umorzone przez sąd.

Czy warto zdecydować się na upadłość konsumencką w 2025 roku?

Upadłość konsumencka to skuteczne narzędzie oddłużeniowe, ale wiąże się z pewnymi konsekwencjami, takimi jak czasowa utrata kontroli nad majątkiem. Decyzja o jej rozpoczęciu powinna być poprzedzona analizą indywidualnej sytuacji finansowej, najlepiej we współpracy z prawnikiem specjalizującym się w prawie upadłościowym.

Dla osób pozbawionych majątku procedura ta może zakończyć się nawet w ciągu roku, podczas gdy w bardziej skomplikowanych przypadkach (np. przy posiadaniu znacznego majątku) postępowanie może trwać znacznie dłużej. Mimo to, dla wielu osób upadłość konsumencka pozostaje bezpieczną szansą na odzyskanie stabilności finansowej i rozpoczęcie życia na nowo.